aquarel techniek

Het aquarel

 

Een aquarel (uit het Frans aquarelle of Italiaans acquarello) ofwel "gewassen tekening" is een met waterverf gemaakt schilderij. Water- en aquarelverf is exact hetzelfde. In Nederland wordt de term waterverf gebruikt als het goedkope verf is en aquarelverf is de betere versie ervan.

 

Aquarel klink ook wat "chiquer" dan waterverf. 

 

Aquarelverf bestaat uit kleurpigmenten die worden gemengd met soms meerdere verschillende bindmiddelen. Arabische gom is vaak het bindmiddel omdat dit in water oplosbaar is en zelf bijna transparant is.

 

Aquarellen worden in hun pure vorm gebruikt en ze ontvouwen zich dan ook op het oppervlak met een bijzondere lichtsterkte die kenmerkend is voor de aquarelschilderkunst.

 

Bij het aquarelleren is geen sprake van een witte kleur. Het wit is bijna altijd het papier, wat dus uitgespaard wordt. Dit vereist enige oefening want een plekje dat wit moet blijven wordt snel weg geschilderd. De Engelse aquarellisten gebruiken vaak dekkend wit (gouache) om witte accenten aan te geven. Dit geeft helaas matte witte plekken op het aquarel.

 

Het is ook erg mooi om pastelkrijt te gebruiken in combinatie met aquarel. Dus eerst het aquarel maken en vervolgens met pastel er overheen werken. Geeft mooi werk. Mijn werken van Nepal lenen zich daar goed voor. Door hun chaos van lijnen en kleuren.

 

Het papier

 

Bij gebruik van dun papier gaat het snel golven en hierdoor loopt het water + verf in de lagere gedeelten en geeft na droging grote lelijke vlekken. Soms zijn blokken (papier aan de zijkanten verlijmd) een uitkomst maar ook hier ontstaan na enige tijd vaak golven in het papier.

 

Het beste is zwaar papier van minimaal 300g/m2 en dan nog kan dit een beetje gaan golven als je veel water gebruikt.

 

Soms is het beter om papier op te spannen op een houten plaat (minimaal 8 mm). Het papier aan beide kanten goed nat maken met een spons en daarna aan de randen vastzetten met aquareltape op de plaat. Hierna goed laten drogen (eventueel de zijkanten aandrukken met verschillende voorwerpen (ik gebruik vaak spuitbussen of kitspuiten). Na droging is het papier strak getrokken. Soms staat de plaat zelfs nog een beetje krom.

 

Ik gebruik aquarelpapier van het merk Saunders Waterford 300g/m2 of Bockingford. Dit papier komt uit Engeland en heeft een sterk oppervlak. Het is 100% katoen. Bij gebruik van dit papier en veel water krijg je niet gauw het bloemkooleffect. Katoen zuigt behoorlijk en je hebt even de tijd voor correcties.

Cellulose papier (bijvoorbeeld het merk Canson) op basis van hout heeft een minder zuigende werking en de verf blijft als het ware op het oppervlak liggen. Het is ook weer gedeeltelijk weg te wassen. Heeft soms voordelen.

 

Combinaties van katoen en cellulose zijn soms ook fijn om mee te werken. Zo heeft iedereen de mogelijkheid zijn of haar papier te kiezen.

 

De penselen

 

De variatie hierin is enorm.

 

Voor de stillevens gebruik ik marterharen penselen omdat je heel gedetailleerd moet werken.

 

Voor de landschappen gebruik ik vaak de penselen van het merk Raphael (nummer 0 t/m 8) en soms ook de platte Heke penseel (geitenhaar) met een breedte van minimaal 5 cm.

 

Een bijkomend voordeel van aquarelleren is dat de penselen gemakkelijk schoon te maken zijn met water, maar laat ze nooit rechtop in het water staan!